Cây tầm bóp là một loại cây mọc dại rất phổ biến. Loại cây này từ lâu đã được dùng như một loại rau ăn. Trong đông y, tầm bóp có nhiều công dụng chữa bệnh nên nhiều gia đình thường trồng dự phòng trong vườn nhà để sử dụng.
Hiểu biết chung về cây tầm bóp
Thân thảo, cao khoảng 50-90cm, nhiều cành mọc rủ xuống là chủ yếu
Lá mọc so le, hình bầu dục, màu xanh lục, chia thùy hoặc không
Hoa mọc đơn độc, có màu trắng nhụy vàng, 5 cánh. Đài hoa có lông mịn bao phủ, hình chuông. Một số bông có chấm tím ở phần gốc
Quả mọng hình tròn, nhẵn nhụi; khi nhỏ màu xanh, chín đỏ hoặc cam. Bên ngoài quả có lớp đài bao bọc, khi bóp vỡ sẽ tạo tiếng kêu lốp bốp. Hạt nhiều và nhỏ, hình thận. Mùa quả quanh năm.
Bộ phận dùng của rau tầm bóp
Tất cả các bộ phận của cây tầm bóp đều có thể dùng được, bao gồm rễ, thân, lá, quả. Rau tầm bóp được thu hái bất kỳ thời điểm nào trong năm. Sau khi thu hoạch, bạn có thể dùng tươi hoặc phơi khô tích trữ dùng dần.
Thành phần chính của tầm bóp
Thành phần hóa thực vật trong cây quyết định tác dụng của cây tầm bóp. Theo nhiều nghiên cứu, trong cây tầm bóp có chứa:
Nước,Đạm,Đường,Chất béo,Chất xơKhoáng chất
Các thành phần hoạt chất bao gồm axit phenolic, flavonoid, vitamin C, vitamin A, alkaloid và steroid…
Xem thêm: Một số hiểu biết chung về tỏi đên trong y học cổ truyền
Một số công dụng dược lý của tầm bóp
Nó là một chất kích thích miễn dịch hiệu quả, rất độc đối với nhiều loại ung thư và tế bào ung thư bạch cầu, và nó có tính chất chống vi trùng.
Physalin F và D trích từ cây Tầm bóp có hoạt tính diệt tế bào trên 8 dòng tế bào ung thư (5 dòng ở người, 3 ở động vật).
Physalin B, D, F, G có khả năng ức chế sự sinh trưởng của kí sinh trùng sốt rét.
Một số nghiên cứu invitro của dịch chiết cây Tầm bóp có khả năng chống lại các siêu vi khuẩn bại liệt, sởi, bạch cầu.
Công dụng chữa bệnh của cây tầm bóp
Theo Y học cổ truyền, cây tầm bóp là Bài Thuốc Đông Y có vị đắng, tính mát. Có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, chữa ho trừ đàm, làm mềm những khối cục kết rắn trong người (nhuyễn kiên tán kết). Cụ thể:
Quả có vị chua, tính bình. Có tác dụng thanh nhiệt, tiêu đờm, chủ trị các chứng bệnh như cảm sốt, yết hầu sưng đau, ho nhiều đờm, nôn, nấc.
Tầm bóp đắp ngoài trị đinh sang, mụn nhọt
Có thể hỗ trợ điều trị đái tháo đường
Lá cây Tầm bóp có thể trị các chứng rối loạn của dạ dày.
Các bài thuốc đông y từ cây tầm bóp
Bài thuốc trị đái tháo đường
Dùng khoảng 20 gram rễ cây rau tầm bóp tươi nấu cùng với chu sa và tim lợn để dùng liên tục trong 7 ngày, mỗi ngày 1 lần. Tuy nhiên Chu sa là vị thuốc có độc, nên tốt nhất mọi người không nên tự ý nấu, mà cần nhờ đến thầy thuốc.
Bài thuốc trị ho khan, viêm họng, thủy đậu, ban đỏ, tiểu ít
Dùng khoảng 20 gram cây tầm bóp khô, sắc nước uống mỗi ngày, liên tục trong khoảng 4 ngày.
Bài thuốc trị đinh độc, nhọt vú
Sử dụng khoảng 60 gram cây tầm bóp tươi giã rồi vắt lấy nước uống. Bã còn lại dùng để nấu nước rửa vết thương hằng ngày.
Lưu ý: chuyên gia đông y Công Ty Dược Phẩm Tuệ Tĩnh nhắc mọi người chú ý không nên tự ý sử dụng một cách bừa bãi để tránh những tác dụng không mong muốn.