Tô ngạnh

TÔ NGẠNH
Tên khoa học: Perilla frutescens (L.) Britt, Họ Bạc hà/ Hoa môi (Lamiaceae)
Tên gọi khác: Tía tô, Cành Tía tô, Tử tô, Tử tô tử
Bộ phận dùng: Thân đã phơi hay sấy khô
Tính vị: Vị cay, tính ấm
Thành phần hóa học: Lá Tía tô có các thành phần chính là tinh dầu (chủ yếu là perillaldehyd, l-perilla alcohol, limonen), flavonoid (quercetin, luteolin,…), acid phenol (các acid caffeic, ferulic, rosmarinic), triterpenoid (acid oleanolic, acid ursolic, acid tormentid, acid corosolic), phytosterol (β-sitosterol, stigmasterol, campesterol), vitamin E…
Công dụng: Cành Tía tô (Tử tô tử) là dược liệu có tác dụng lý khí khoan trung (điều hòa chức năng tạng phủ, tiêu trừ khí trệ), chỉ thống, an thai. Chủ trị: Khí uất vùng ngực cơ hoành bí tức, thượng vị đau, ợ hơi, nôn mửa, động thai. Cành không có tác dụng phát biểu (đưa bệnh ra bằng đường mồ hôi), chỉ có tác dụng lý khí, còn có tác dụng chữa ho trừ đờm, hen suyễn, tê thấp. Lá Tía tô (Tô diệp) có tác dụng phát biểu, làm cho ra mồ hôi, chữa ho, giúp cho sự tiêu hóa, giảm đau, giải độc, chữa cảm mạo, còn có tác dụng chữa bị ngộ độc đau bụng nôn mửa do ăn cua cá
Cách dùng, liều dùng:
+ Liều dùng: 3 – 10 gram/ ngày (lá và hạt), 6 – 20 gram/ ngày (cành)
+ Cách dùng: Dạng thuốc sắc
Sơ chế: Mùa thu sau khi quả chín, cắt phần trên mặt đất, bỏ cành con và lá, loại bỏ tạp chất, phơi khô hoặc thái khúc hay phiến, rồi phơi khô