Ích trí nhân

Ích trí nhân
Tên khoa học: Alpinia oxyphylla Miq., họ Gừng (Zingiberaceae)
Tên gọi khác: Riềng lá nhọn, Ích trí, Ích trí tử, Riềng thuốc
Bộ phận dùng: Quả chín đã phơi hay sấy khô của cây Ích trí
Tính vị: Vị cay, tính ấm
Thành phần hóa học: Trong quả của cây Ích trí rất giàu flavonoid, diarylheptanoid, terpenoid, tinh dầu dễ bay hơi và steroid và glycoside. Trong số các hợp chất này, flavonoid và terpenoid là thành phần hoạt tính chính của Ích trí nhân
Công dụng: Ôn thận cố tinh, ôn tỳ chỉ tả. Chủ trị: Đau bụng lạnh, tỳ hàn gây tiết tả, tiết nhiều nước bọt, thận hàn gây đái dầm, đi tiểu vặt, di tinh, cặn hơi trắng nước tiểu do thận dương hư. Ích trí nhân là vị thuốc trong Đông y dùng làm ấm thận, ấm tỳ vị, cầm đi ỉa lỏng. Dùng làm thuốc chữa đái dầm, di mộng tinh, bổ dạ dày
Cách dùng, liều dùng:
+ Liều dùng: 3 – 9 gram/ ngày
+ Cách dùng: Dạng thuốc sắc
Sơ chế: Thu hoạch vào mùa hạ, mùa thu, hái lấy quả đã chuyền từ màu xanh lục sang màu đỏ, phơi hay sấy khô ở nhiệt độ thấp
Bào chế:
+ Dùng sống: Loại bỏ tạp chất và vỏ ngoài, khi dùng giã nát
+ Diêm ích trí (chế muối): Lấy cát, sao to lửa cho tơi, sau đó cho quả Ích trí vào, sao cho phồng vỏ, có màu vàng. Lấy ra rây sạch cát, giã bỏ vỏ, sẩy sạch. Lấy nhân trộn với nước muối, ủ cho thấm đều, cho vào chảo đun nhỏ lửa, sao đều đến khô. Lấy ra để nguội, khi dùng giã nát (cứ 100 kg Ích trí nhân dùng 2 kg muối, cho nước sôi vào pha vừa đủ, lọc trong để dùng)