Giấc ngủ bị xáo trộn bởi tiếng ồn: Làm sao để có một đêm nghỉ ngơi trọn vẹn?

Giấc ngủ là một phần thiết yếu của sức khỏe con người, nhưng nhiều người không nhận ra rằng tiếng ồn xung quanh có thể làm gián đoạn và giảm chất lượng giấc ngủ. Từ tiếng xe cộ, tiếng nói chuyện đến âm thanh từ các thiết bị điện tử, những yếu tố này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

Để hiểu rõ hơn về tác động của tiếng ồn đến giấc ngủ, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với BS Nội trú YHCT Trịnh Thị Hoài Thương– cố vấn chuyên môn của Công ty Dược phẩm Tuệ Tĩnh, người sẽ giúp làm sáng tỏ những vấn đề này và đưa ra các giải pháp hiệu quả để cải thiện môi trường ngủ.

Tiếng ồn ảnh hưởng đến giấc ngủ của con người như thế nào?

Tiếng ồn lớn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ của con người theo nhiều cách khác nhau:

Gián đoạn giấc ngủ: Tiếng ồn lớn có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ, khiến người ngủ không thể duy trì giấc ngủ sâu. Điều này có thể dẫn đến việc thức dậy nhiều lần trong đêm, làm giảm thời gian ngủ và chất lượng giấc ngủ tổng thể.

Giảm thời gian ngủ sâu: Giấc ngủ sâu là giai đoạn quan trọng cho sự phục hồi và tái tạo cơ thể. Tiếng ồn lớn có thể làm giảm thời gian mà một người dành cho giấc ngủ sâu, dẫn đến cảm giác mệt mỏi và không được nghỉ ngơi vào sáng hôm sau.

Tăng mức độ căng thẳng: Tiếng ồn có thể kích thích hệ thống thần kinh, làm tăng mức độ cortisol (hormone căng thẳng) trong cơ thể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài như lo âu và trầm cảm.

Gây ra rối loạn giấc ngủ: Những người thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn lớn có thể phát triển các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ. Những rối loạn này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác.

Tác động đến sức khỏe: Giấc ngủ kém do tiếng ồn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tiểu đường, và các vấn đề về tâm lý. Thiếu ngủ cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung, trí nhớ và hiệu suất làm việc.

Tác động đến trẻ em: Trẻ em đặc biệt nhạy cảm với tiếng ồn, và tiếng ồn lớn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng, cả về thể chất lẫn tinh thần.

Vì sao có những người lại dễ bị đánh thức bởi một âm thanh?

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường gặp những tình huống mà âm thanh có thể đánh thức chúng ta khỏi giấc ngủ. Thế thì tại sao chúng ta lại dễ đánh thức bới âm thanh?

Cơ chế sinh học của giấc ngủ

Giấc ngủ được chia thành nhiều giai đoạn, bao gồm giấc ngủ nông và giấc ngủ sâu. Những người có giấc ngủ nông thường dễ bị đánh thức hơn bởi âm thanh. Trong khi đó, những người có giấc ngủ sâu có khả năng chống lại các yếu tố bên ngoài tốt hơn.

Yếu tố di truyền

Nghiên cứu cho thấy rằng di truyền có thể ảnh hưởng đến cách mỗi người phản ứng với âm thanh khi ngủ. Nếu trong gia đình có người dễ bị đánh thức, khả năng cao rằng bạn cũng sẽ gặp phải tình trạng tương tự.

Mức độ stress và lo âu

Mức độ stress và lo âu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến giấc ngủ. Những người thường xuyên cảm thấy lo lắng có thể có giấc ngủ không sâu, từ đó dễ bị đánh thức bởi âm thanh.

Thói quen ngủ

Thói quen ngủ không đều đặn có thể làm tăng khả năng bị đánh thức. Những người thường xuyên thức khuya hoặc thay đổi giờ giấc ngủ sẽ dễ bị ảnh hưởng bởi âm thanh hơn.

Môi trường ngủ

Môi trường xung quanh cũng ảnh hưởng đến khả năng ngủ của mỗi người. Một không gian yên tĩnh, thoải mái sẽ giúp bạn ngủ sâu hơn và ít bị đánh thức hơn so với một môi trường ồn ào.

Âm thanh cụ thể

Không phải tất cả âm thanh đều gây ra phản ứng giống nhau. Một số âm thanh nhẹ nhàng như tiếng mưa có thể không đánh thức bạn, trong khi tiếng chuông báo thức lại có thể làm bạn tỉnh dậy ngay lập tức.

Vì sao nhiều người có thể ngủ trong không gian ồn ào?

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng khả năng ngủ trong môi trường ồn ào không phải là hiếm. Một nghiên cứu cho thấy những người sống trong môi trường ồn ào thường có thể ngủ tốt hơn so với những người ở trong không gian yên tĩnh, vì tiếng ồn liên tục tạo ra một “hệ thống âm thanh” mà não bộ quen thuộc và dễ dàng thích ứng.

Thêm vào đó, theo khảo sát cho thấy khoảng 30% người tham gia khẳng định họ có thể ngủ ngon trong không gian ồn ào, điều này cho thấy rằng nhiều người có khả năng thích ứng với tiếng ồn xung quanh và vẫn duy trì giấc ngủ chất lượng. Những kết quả này nhấn mạnh rằng sự thích nghi của cơ thể và tâm lý con người đóng vai trò quan trọng trong việc ngủ trong môi trường không lý tưởng.

Vậy tại sao một số người vẫn có thể ngủ ngon trong không gian ồn ào? Những lý do thú vị và các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng ngủ trong điều kiện không gian ồn ào:

Tâm lý và sự thích nghi

Một số người có khả năng thích nghi cao hơn với tiếng ồn do thói quen và trải nghiệm. Họ có thể đã quen với môi trường sống ồn ào, như sống gần đường phố hoặc trong một ngôi nhà đông người. Sự quen thuộc này giúp họ dễ dàng “bỏ qua” tiếng ồn và tập trung vào giấc ngủ.

Chất lượng giấc ngủ

Chất lượng giấc ngủ cũng đóng vai trò quan trọng. Những người có khả năng ngủ trong ồn ào thường có giấc ngủ sâu và hiệu quả hơn. Khi ngủ sâu, não bộ có khả năng lọc bỏ những tiếng ồn không cần thiết, cho phép họ vẫn có giấc ngủ ngon.

Mức độ stress thấp

Người có mức độ stress thấp thường dễ dàng thư giãn hơn, ngay cả trong môi trường không yên tĩnh. Khi cơ thể không bị căng thẳng, họ có khả năng ngủ nhanh và sâu hơn, bất chấp tiếng ồn xung quanh.

Sự thư giãn và thói quen ngủ

Một số kỹ thuật thư giãn, như thiền hoặc nghe nhạc, có thể giúp tăng cường khả năng ngủ trong không gian ồn ào. Những người thường xuyên thực hành những thói quen này có thể tạo ra môi trường ngủ thoải mái hơn, bất kể âm thanh xung quanh.

Tính di truyền và sinh học

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng khả năng ngủ trong tiếng ồn có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Một số người có thể có cấu trúc não bộ giúp họ dễ dàng điều chỉnh giấc ngủ, ngay cả khi gặp phải những yếu tố gây khó khăn.