Hà thủ ô đỏ

HÀ THỦ Ô ĐỎ
Tên khoa học: Polygonum multiflorum Thunb., họ Rau răm (Polygonaceae)
Tên gọi khác: Thủ ô, Dạ giao đằng, Dạ hợp
Bộ phận dùng: Rễ củ phơi hay sấy khô của cây Hà thủ ô đỏ
Tính vị: Vị đắng, ngọt, chát, tính ấm
Thành phần hóa học: Chủ yếu là anthraglycosid, gồm emodin, chrysophanol, rhein, physcion; các stilben (2,3,5,4’-tetrahydroxystilbene-2-O-β-glucosid, rhapontin, ponticin). Lúc chưa chế, Hà thủ ô chứa 7,68% tanin và 0,80% anthraquinon toàn phần. Sau khi chế, còn 3,82% tanin và 0,25% anthraquinon toàn phần
Công dụng: Dưỡng huyết, bổ can thận, nhuận tràng thông tiện, làm tóc đen. Chủ trị: Huyết hư thiếu máu, da xanh, gầy, đau lưng, di tinh, tóc bạc sớm, táo bón
Cách dùng, liều dùng:
+ Liều dùng: 6 – 12 gram/ngày
+ Cách dùng: Hà thủ ô đã chế dạng thuốc sắc hoặc rượu thuốc
Sơ chế: Đào lấy củ Hà thủ ô đỏ khi lá khô úa, cắt bỏ hai đầu, rửa sạch, củ to cắt thành miếng, phơi hay sấy khô. Nếu đồ chín rồi phơi thì tốt hơn. Trước khi dùng thường nấu, đồ với đậu đen
+ Chế Hà thủ ô đỏ: Rửa sạch củ, ngâm nước vo gạo 1 ngày 1 đêm, sau đó rửa lại. Đổ nước đậu đen cho ngập (cứ 1 kg Hà thủ ô cân 100 g Đậu đen, 2 L nước, nấu đển khi đậu đen nhừ nát), nấu đến khi gần cạn, cần đảo luôn cho chín đều. Khi củ đã mềm, lấy ra, bò lõi (nếu có). Nếu còn nước đậu đen thi tẩm phơi cho hết. Làm sạch vụn nát. Thái hoặc cạo mỏng rồi phơi khô. Nếu đồ thì đồ 9 lẩn rồi phơi 9 lần (cửu
chưng cửu sái) thì càng tốt. Khi đun nên đặt vỉ ở đáy nồi cho khỏi cháy dược liệu