Nga truật

NGA TRUẬT
Tên khoa học: Curcuma zedoaria (Berg.) Roscoe, họ Gừng (Zingiberae)
Tên gọi khác: Nghệ đen, Ngải tím, Tạm nại, Bồng truật
Bộ phận dùng: Thân rễ
Tính vị: Vị đắng, cay, tính ấm
Thành phần hóa học: Trong Nga truật có chất nhầy và chất nhựa, tinh dầu. Trong tinh dầu chủ yếu là sesquiterpen, zingiberen, cineol và các hợp chất khác như isocurcurmenole, curcurmenole,…
Công dụng: Nga truật là vị thuốc được dùng trong cả Đông y và Tây y, giúp cho sự tiêu hóa có tác dụng hành khí, phá huyết, chỉ thống, tiêu tích. Chủ trị: Kinh nguyệt không đều, xuất hiện huyết khối, bế kinh, đau bụng kinh, bụng đầy trướng đau do thực tích khí trệ (thức ăn tích trệ gây đau trướng)
Cách dùng, liều dùng:
+ Liều dùng: 6 – 9 gram/ ngày
+ Cách dùng: Dạng thuốc sắc hay hoàn tán. Thường phối hợp với các vị thuốc khác
Sơ chế: Thu hoạch vào mùa đông, khi phần trên mặt đất khô héo. Đào lấy thân rễ, rửa sạch, đồ chín đến thấu lõi, rồi phơi khô hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp, sau đó loại bỏ rễ con và tạp chất
+ Nga truật: Lấy Nga truật khô, ngâm qua, rửa sạch, đồ mềm, thái lát mỏng, phơi hay sấy khô
+ Thố Nga truật (chế dấm): Lấy lát Nga truật sạch, tẩm dấm một đêm, 600 g Nga truật ngâm trong 160 ml dấm, 160 ml nước, đun đến thấu lõi (cạn chất lỏng), sao đến khô