Toàn yết

TOÀN YẾT
Tên khoa học: Buthus sp., họ Bọ cạp (Buthidae)
Tên gọi khác: Toàn trùng, Yết tử, Yết vĩ
Bộ phận dùng: Toàn yết là toàn thân đã chế biến của con Bọ cạp
Tính vị: Vị cay, tính ấm, có độc
Thành phần hóa học: Trong Bọ cạp có chất độc gọi là katsutoxin (có tác giả gọi là buthotoxin), đây là một chất protid có cacbon, hydro, oxy, nitơ và sunfua. Độc tính của nó đối với thần kinh gần giống độc tính của nọc rắn hay nọc độc một số con vật khác. Pha loãng có tác dụng kích thích tim ếch và mèo nhưng nếu đặc quá thì lúc đầu có tác dụng kích thích sau tê liệt.
Ngoài katsutoxin ra, trong Bọ cạp còn có trimetylamin, betain, taurin, acid panmitic, acid stearic, cholesterol, lecithin và các muối amoni khác
Công dụng: Toàn yết dùng trong Đông y có tác dụng trấn kinh, trừ kinh phong, giải độc, tán kết. Chủ trị: Trẻ em kinh phong, co giật, uốn ván, đau nhức cơ khớp, đau đầu hay đau nửa đầu, liệt mặt, tràng nhạc
Cách dùng, liều dùng:
+ Liều dùng: 3 – 5 gram/ ngày dạng thuốc sắc còn nếu dạng thuốc bột hay viên thì dùng 2 – 3 gram/ ngày
+ Cách dùng: Dạng thuốc sắc, bột, viên. Thường phối hợp với các loại thuốc khác
Sơ chế: Bọ cạp bắt về loại bỏ đất cát, luộc trong nước hoặc nước muối đến cứng. Lấy ra, đặt vào chỗ thoáng gió và làm khô trong bóng râm