Cách trị tê bì tay chân trong y học dân gian

Tê bì chân tay là hiện tượng trong Đông y thuộc phạm vi của chứng ma mộc. Tính chất của tê bì chia thành hai giai đoạn: tê (ma) và bì (mộc). Hãy cùng tìm hiểu cùng cố vấn dược tuệ tĩnh trong bài viết sau đây!

Cách trị tê bì chân tay theo quan điểm của Đông Y

Trong Y Học Cổ Truyền cho rằng: Trong giai đoạn tê, da trên vùng tê trở nên tê rần, vẫn cảm nhận được kích thích và có thể thực hiện sinh hoạt hàng ngày mặc dù mang theo khó chịu. Giai đoạn bì là giai đoạn tiếp theo, khi cảm giác trên tay chân hoàn toàn mất, dẫn đến tình trạng tê bại toàn bộ. Theo quan điểm Đông y, chứng ma mộc chủ yếu xuất phát từ hư chứng và thực chứng.

Người bệnh tê bì chân tay thường trải qua cảm giác đau mỏi ở cổ, vai, và gáy lan xuống nửa người, đồng thời có triệu chứng tê bì ở một bên. Khi nằm lâu hoặc giữ tay chân ở một vị trí cố định trong thời gian dài, có thể xuất hiện cảm giác râm ran như kiến bò. Tê buốt có thể lan ra từ cánh tay đến cổ chân, cẳng chân, gây hạn chế vận động. Tình trạng tê kéo dài thường dẫn đến mất cảm giác ở tay, chân, đặc biệt là vào buổi tối. Sự xuất hiện đột ngột của chuột rút ở tay chân, co thắt gây đau nhức âm ỉ ở bắp tay, bắp chân cũng là một trong những biểu hiện thường gặp.

Nguyên nhân và biểu hiện tê bì tay chân như thế nào?

Theo quan điểm Đông y, tê bì tay chân thường xuất hiện khi sức khỏe suy giảm và hệ thống miễn dịch yếu đuối, dễ bị tác động bởi yếu tố môi trường như gió (phong), lạnh (hàn), và độ ẩm thấp (thấp). Những yếu tố này có thể dẫn đến ứ trệ kinh mạch, giảm lưu thông máu, và gây ra các triệu chứng tê mỏi, cảm giác lạnh ở chân tay, tê buốt, co mỏi, đau nhức ở các khớp, vai gáy, lưng và gối.

Các đối tượng dễ mắc tê bì tay chân bao gồm người cao tuổi, những người thường xuyên phải khuân vác nặng, lái xe ôtô hoặc xe máy trong thời gian dài, công nhân tiếp xúc với nước lạnh, và những người làm việc trong môi trường ẩm ướt hoặc ngồi máy lạnh thường xuyên. Ngoài ra, thời tiết thay đổi, như nắng mưa, gió lạnh thất thường, cũng có thể làm tăng cường tình trạng tê mỏi, và thậm chí đau nhức.

Đối với những người thuộc các đối tượng trên, việc duy trì sức khỏe, rèn luyện cơ thể, và bảo vệ khỏi yếu tố môi trường có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh thường gặp tê bì tay chân và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Quan điểm của y học cổ truyền về bệnh tê bì tay chân

Theo quan niệm y học cổ truyền, cơ thể con người được coi là một chỉnh thể hưu cơ, một khối thể thông nhất với ngũ tạng (Tâm, Can, Tỳ, Phế, Thận) làm trung tâm, được bao phủ toàn diện bằng mạng lưới hệ thống kinh lạc từ trên xuống dưới và từ trong ra ngoài.

Khí huyết được xem như cơ sở vật chất và động lực cho mọi hoạt động nhằm duy trì sự hoạt động bình thường của cơ thể. Khí huyết, giống như nguồn suối chảy, có khả năng nuôi dưỡng âm dương, nhuận gân cốt, và duy trì sự linh hoạt của khớp, theo quyển sách Hải Thượng Y Tông và sách Linh Khu – Bàng Tàng.

Chức năng chính của kinh lạc trong hệ thống kinh mạch là vận hành khí huyết, nuôi dưỡng và bảo vệ sự hoạt động bình thường của cơ thể, cũng như nhận và dẫn truyền thông tin để liên kết trên dưới, trong ngoài, và điều tiết chức năng giữa các phần khác nhau của cơ thể.

Người bệnh nên gặp bác sĩ để được điều trị bệnh lý sớm

Vận hành khí huyết, nuôi dưỡng, bảo vệ duy trì hoạt động cơ thể:

Mười hai đường kinh được xem là hạt nhân chính của hệ thống kinh mạch, là đường vận hành chủ yếu của khí huyết, tạo ra mạng lưới nối với tạng phủ, ngoài và liên kết với ngũ quan, cửu khiếu. Hệ thống kinh mạch lan tỏa khắp cơ thể, từ trong ra ngoài, không ngừng chảy và tưới thấm vào các cơ quan, ngũ tạng, cung cấp dinh dưỡng và năng lượng để duy trì hoạt động sinh lý bình thường.

Mỗi đường kinh trong mười hai đường chính liên kết mật thiết với tạng phủ bên trong. Sự cường thịnh của tạng phủ điều chỉnh chức năng của kinh mạch, ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngược lại, nếu kinh lạc bị tắc nghẽn, tạng phủ trở nên yếu đuối, tình trạng tê bì, đau nhức có thể xuất hiện do tình trạng hư tạng.

Xác định phương pháp xử lý theo y học cổ truyền

Theo quan điểm y học cổ truyền, tê bì chân tay thuộc vào chứng phong, thường do cơ thể suy nhược, tác động của phong hàn và thấp gây ra cảm giác tê bì chân tay giống như kim châm đâm. Châm ngôn “Phong là khởi đầu của nhiều bệnh” thể hiện tính di chuyển của chứng phong, không giữ vững ổn định.

Cố vấn chuyên môn Dược Phẩm Tuệ Tĩnh chia sẻ thêm: Đối với việc điều trị tê bì chân tay, nguyên tắc là bổ khí huyết, thông kinh hoạt lạc (mở mạch), tán hàn và nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Bài thuốc “Ngọc Bình Phong Tán” được coi là một giải pháp hiệu quả, có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể, như được chứng minh qua việc tăng lượng globulin trong máu. Thuốc được ví như một tấm bình phong vững chắc, bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của yếu tố bên ngoại.